Khi sâm Ngọc Linh được công nhận là sâm Việt Nam hay Bảo vật quốc gia thì giá trị của nó tăng lên nhiều lần. Lợi dụng thương hiệu nổi tiếng của sâm Ngọc Linh, nhiều người tìm kiếm những dòng tiết trúc cùng họ với sâm Ngọc Linh để trà trộn bán với giá cao, đánh lừa người tiêu dùng. Mới đây, tại H. Nam Trà My (Quảng Nam)-thủ phủ của sâm Ngọc Linh, một vụ giả mạo sâm Ngọc Linh  đã được phát hiện. Từ vụ việc này đã gây tâm lý lo lắng đối với người tiêu dùng hay sử dụng loại thảo dược cao cấp này.

Theo các chuyên gia, ở Việt Nam hiện có nhiều dòng tiết trúc rất giống với sâm Ngọc Linh như tam thất hoang, củ ráy, sâm Lào, tiết trúc sâm (còn gọi là sâm Lai Châu)... Trong đó tiết trúc sâm giống sâm Ngọc Linh hơn 90%, nếu quan sát bằng mắt thường rất khó phát hiện được đâu là sâm Ngọc Linh, đâu là sâm Lai Châu. Nếu người tiêu dùng mua phải loại này tuy không độc hại, nhưng chất lượng không thể nào so với sâm Ngọc Linh ở Nam Trà My, trong khi giá thành chênh lệch hàng trăm lần. Do vậy, thời gian gần đây, giới mua bán sâm ở Nam Trà My thường bàn tán về việc có nhiều nhà cung ứng sâm Ngọc Linh đã mua sâm Lai Châu về trà trộn để bán. Biết vậy, song bằng mắt thường họ không thể phát hiện được nên đành "nhắm mắt làm ngơ", mặt kệ người tiêu dùng bị lừa. Mới đây, một người dân ở xã Trà Mai (H. Nam Trà My) nghi ngờ về nguồn gốc sâm Ngọc Linh mà một đại lý chuyên cung cấp sâm Ngọc Linh cho cả nước tâm sự với chúng tôi: "Sâm Ngọc Linh rất quý hiếm nên mới được tôn vinh là Bảo vật quốc gia, thế nhưng nguồn sâm của cơ sở này hầu như bất tận. Ai cần lúc nào cũng có, ngày nào tôi cũng thấy chị ta gửi vài ký sâm cho khách khắp trong Nam ngoài Bắc. Trung bình mỗi tháng chị ta bán cả tạ củ được cho là sâm Ngọc Linh".

Cũng theo một vị cán bộ H. Nam Trà My, một ký sâm Ngọc Linh trung bình dao động trên 100 triệu đồng, nếu trong ký đó có vài lạng sâm giả thì coi như người bán đã có lời vài chục triệu. "Sâm Lai Châu với sâm Ngọc Linh rất giống nhau, mỗi ký sâm Ngọc Linh có giá cả trăm triệu đồng, còn sâm Lai Châu chỉ vài triệu đồng, khi trà trộn giữa hai loại sâm này với nhau rất khó phát hiện được"- vị cán bộ này cho biết.

Bởi khó có thể phát hiện bằng mắt thường nên mới đây, sau khi nhận thông tin về một người phụ nữ bán sâm Ngọc Linh giả trên địa bàn, để xác minh sự việc, CAH Nam Trà My phải lấy mẫu gửi ra Viện Khoa học hình sự (Bộ CA) để giám định. Như chúng tôi đã thông tin, chiều 26-10, CAH Nam Trà My nhận được tin báo của quần chúng về việc tại xã Trà Mai có đối tượng nữ bán thực vật rừng nghi không phải là sâm Ngọc Linh. Theo đó, CAH tiến hành kiểm tra đối tượng cùng tang vật để xác minh làm rõ. Tại trụ sở CA, đối tượng khai nhận tên là Nguyễn Thị Lan Anh (1981, trú thôn 2, xã Trà Linh, H. Nam Trà My). Anh đã mua 134 củ trọng lượng 13,2kg và 6,1kg thân lá mà đối tượng gọi là sâm Ngọc Linh của một người đàn ông ở tỉnh Kon Tum về bán. Anh sử dụng mạng xã hội (Zalo, Facebook) chào bán và liên lạc trực tiếp cho các hộ kinh doanh sâm Ngọc Linh tại Nam Trà My với giá phải chăng. Thấy giá rẻ, bà H. (trú xã Trà Mai) đến xem và nghi ngờ nguồn gốc số "sâm" trên nên báo cho lực lượng chức năng. "Sau khi nhận được điện thoại của chị Anh, tôi đồng ý mua 5kg sâm loại 10 củ/ký với giá 113 triệu đồng và 3kg sâm loại 20 củ/ký với giá 73 triệu đồng. Hai bên thống nhất nếu tôi kiểm tra đúng là sâm Ngọc Linh thì mới mua và giao tiền. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra nghi ngờ đây không phải là sâm Ngọc Linh nên tôi đã trình báo với cơ quan chức năng"- bà H. kể lại.

Để làm rõ sự việc, CAH Nam Trà My đã lấy mẫu gửi ra Viện Khoa học hình sự (Bộ CA) giám định. Theo kết luận giám định của Viện Khoa học hình sự, các mẫu được giám định là một đơn vị phân loại của sâm Lai Châu, có tên khoa học là Panax vietnamensis var.fuscidiscuc. Như vậy có thể thấy, vì lợi nhuận, các đối tượng dùng mọi thủ đoạn để đánh lừa người tiêu dùng. "Nhiều đối tượng bán một ký sâm có giá hàng trăm triệu đồng nhưng chỉ có vài lạng là sâm Ngọc Linh thật. Lợi nhuận đem lại từ hành vi gian dối trên rất lớn, nên chúng sẵn sàng mua những lạng sâm Ngọc Linh thật với giá rất cao, dẫn đến những người mua bán chân chính khó cạnh tranh nỗi, gây lũng đoạn thị trường sâm, cuối cùng đối tượng chịu thiệt nhiều nhất là người tiêu dùng"- chị T, một người chuyên buôn bán sản vật vùng cao chia sẻ.

Vì lợi nhuận đem lại cao nên trong Phiên chợ sâm Ngọc Linh do UBND H. Nam Trà My tổ chức lần thứ 2, một cán bộ của H. Nam Trà My đã đem sâm giả trà trộn vào bán, tuy nhiên sau đó sự việc được phát hiện. "Nếu không có biện pháp ngăn chặn, chế tài xử lý mạnh thì không bao lâu nữa sâm Ngọc Linh chỉ là quá khứ, thay vào đó là sâm Lai Châu hay tam thất hoang..."- một vị cán bộ H. Nam Trà My trăn trở.

Bão Bình